0

Η 6η Μαρτίου κάθε έτους έχει θεσπιστεί από τη Μόνιμη Επιτροπή Λογοπεδικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ημέρα λογοθεραπείας. Μία ημέρα επικοινωνίας των λογοπεδικών με το ευρύτερο κοινό, που έχει σαν στόχο  της την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού , των άλλων ειδικών και των ατόμων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες για τις διαταραχές του λόγου και της επικοινωνίας και τη λογοθεραπεία. Η καλύτερη ενημέρωση είναι σημαντικός παράγοντας πρόληψης και έγκαιρου εντοπισμού και παρέμβασης.

Τι είναι όμως η επιστήμη της λογοθεραπείας;

 

Η λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με την πρόληψη, την αξιολόγηση, τη διάγνωση και την αντιμετώπιση των διαταραχών της ομιλίας, της φωνής, του λόγου (προφορικού και γραπτού) και της επικοινωνίας ( λεκτικής ή μη) στα παιδιά και στους ενήλικες.

Λογοθεραπευτής, λογοπεδικός ή λογοπαθολόγος – όροι ταυτόσημοι- είναι ο επιστήμονας ο οποίος έχει σπουδάσει την επιστήμη της ανθρώπινης επικοινωνιας και την παθολογία της στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό και ο ρόλος του αφορά στην:

  • πρόληψη
  • αξιολόγηση και διάγνωση
  • κατάρτιση και πραγματοποίηση θεραπευτικών προγραμμάτων
  • ισότιμη συμμετοχή στη διεπιστημονική ομάδα των ειδικών
  • έρευνα και επιστημονική μελέτη

 

Ποιος χρειάζεται λογοθεραπεία;

 

Η λογοθεραπεία απευθύνεται στο παιδί ή στον ενήλικα ο οποίος παρουσιάζει διαταραχές

  • στην ομιλία – δυσκολίες στην άρθρωση ή στη ροή της ομιλίας
  • στη φωνή – δυσφωνίες, βραχνάδες
  • στο λόγο – καθυστέρηση λόγου, γλωσσικές διαταραχές του προφορικού ή του γραπτού λόγου
  • στην επικοινωνία – διαταραχές αυτιστικού φάσματος
  • σε σχετικές λειτουργίες όπως μάσηση, κατάποση, ακοή.

 

Πως γίνεται η λογοθεραπεία;

 

Ο λογοθεραπευτής αφού γνωρίσει ( μέσω ενός ιστορικού) και αξιολογήσει ( μέσω κλινικής παρατήρησης και ειδικών τεστ ) τις δεξιότητες της επικοινωνίας, της γλωσσικής ανάπτυξης και επάρκειας, τον προφορικό και γραπτό λόγο του παιδιού ή του ενήλικα , θα καταρτίσει ένα θεραπευτικό πρόγραμμα προσαρμοσμένο πλήρως στο συγκεκριμένο άτομο και τις ανάγκες του.

Αυτό το πρόγραμμα περιλαμβάνει ειδικές ασκήσεις και δραστηριότητες με τη χρήση πλούσιου, φιλικού προς το άτομο, εποπτικού υλικού όπως κάρτες, παιχνίδια, ηλεκτρονικά προγράμματα κ.ά.

Σημαντικός παράγοντας της θεραπείας είναι η σχέση ανάμεσα στο θεραπευτή και το θεραπευόμενο. Σχέση που βασίζεται στην εμπιστοσύνη, στο σεβασμό και στην κατανόηση των δυσκολιών καθώς και στην ουσιαστική επικοινωνία, ώστε το άτομο να είναι σε θέση να τροποποιήσει ή να αναπτύξει και να εμπλουτίσει το λόγο και την επικοινωνία του.

Κατά τη διάρκεια του θεραπευτικού προγράμματος ο λογοθεραπευτής καθοδηγεί και συμβουλεύει το περιβάλλον του ατόμου για τη συμπεριφορά του, με στόχο την ενίσχυση και την ανάπτυξη του. Συχνά οι γονείς διορθώνουν συνεχώς το παιδί όταν μιλά, συμπεριφορά η οποία δε βοήθα εάν το παιδί δεν έχει μάθει το σωστό, προσπαθούν μόνοι, αισθάνονται άσχημα ή μιλούν μωρουδίστικα κοροϊδεύοντας το παιδί. Μέσα από τη συμβουλευτική με το λογοθεραπευτή θα δουν εάν πρέπει να αλλάξουν κάτι για να βοηθήσουν το παιδί ή όχι.

 

Η σημασία της πρόληψης

 

Η συχνότητα των αναπτυξιακών διαταραχών λόγου και επικοινωνίας στον παιδικό πληθυσμό αγγίζει το 10% . Τα στοιχεία λένε ότι το 60% αυτών των παιδιών θα εμφανίσει δυσκολίες στη γραφή, στην ανάγνωση, στην ορθογραφία ή στη μαθηματική σκέψη. Σε κάποιες περιπτώσεις οι διαταραχές του λόγου συσχετίζονται και με διαταραχές του συναισθήματος, της συμπεριφοράς και της κοινωνικής ένταξης.

Φαίνεται λοιπόν ξεκάθαρα ο ουσιαστικός ρόλος της πρόληψης. Στη συγκεκριμένη περίπτωση πρόληψη σημαίνει ενημέρωση του ευρύτερου πληθυσμού ώστε τα παιδιά να απευθύνονται όσο το δυνατό νωρίτερα και μέσω της έγκαιρης παρέμβασης, στις περιπτώσεις που είναι δυνατό, να προλαμβάνονται δευτερογενή προβλήματα. Για παράδειγμα μία καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου μπορεί να σημαίνει διαφορετικά  πράγματα όπως γλωσσική δυσκολία ή/και μαθησιακή ή/και επικοινωνιακή ή/και συναισθηματική δυσκολία.

Σε όλες τις περιπτώσεις το πόσο έγκαιρα παρεμβαίνουμε είναι καθοριστικό τόσο για την  εδραίωση ή όχι ενός προβλήματος αλλά και για την έκβαση της θεραπείας.

 

Γιατί είναι απαραίτητη η ενημέρωση του κοινού;

 

Η γλωσσική επικοινωνία αποτελεί το χαρακτηριστικότερο ανθρώπινο γνώρισμα – γνώρισμα απαραίτητο για την ομαλή ενσωμάτωση στους οικογενειακούς και κοινωνικούς ρόλους.

Η απόκλιση από το φυσιολογικό ανάλογα με το μέγεθός της είναι ικανή να αποδιοργανώσει τη ζωή της οικογένειας.

Συναισθήματα έντονης αδυναμίας, άγχους, μειωμένη αυτοεκτίμηση, ενοχή μείωση ψυχικών αποθεμάτων είναι λίγα από αυτά που μπορεί να αισθάνεται η οικογένεια στην οποία φαίνεται ότι κάτι δεν πάει καλά με το λόγο και την επικοινωνία ενός μέλους. Τα συναισθήματα αυτά μεγεθύνονται και το άτομο αισθάνεται ακόμα πιο ευάλωτο όταν οι γνώσεις του, η πληροφόρηση του γι αυτό που του συμβαίνει είναι ελλιπής , όταν δεν έχει τον ειδικό που μπορεί να τον βοηθήσει.

Η ενημέρωση και η εξοικείωση των γονιών και της ευρύτερης κοινότητας με τις διαταραχές του λόγου, τι σημαίνουν, με τι σχετίζονται και  ποιοι είναι οι κατάλληλοι ειδικοί  κάνει την απεύθυνση πιο εύκολη, πιο γρήγορη. Οι γονείς γνωρίζουν που να απευθυνθούν, δεν αφήνουν το περιβάλλον να αποφασίζει για την έκβαση λέγοντας «θα στρώσει», «είναι τεμπέλης»,  «άμα θέλει μπορεί».

Γνωρίζει ότι περιμένοντας το παιδί να «στρώσει» χάνει πολύτιμο χρόνο αναπλήρωσης των δυσκολιών. Η ανάπτυξη του προφορικού λόγου σχεδόν ολοκληρώνεται στα 5 – 6 χρόνια του παιδιού. Οποιαδήποτε δυσκολία η οποία δεν έχει αντιμετωπιστεί θα δημιουργήσει επιπλέον δυσκολίες στην πρόσβαση στο γραπτό λόγο. Αν κανείς απευθυνθεί όταν υπάρξουν κι αυτές οι δυσκολίες τότε τα πράγματα γίνονται πιο περίπλοκα. Κι αν κανείς πει ότι «είναι τεμπέλης», «δεν συγκεντρώνεται» και περιμένει λίγο ακόμη τότε το παιδί θα έχει περάσει το δημοτικό και η κατάσταση μπορεί να είναι μη αναστρέψιμη. Το ιδιαίτερα απαιτητικό από όλες τις απόψεις σχολείο – γνωστικά και ψυχοκοινωνικά- δεν αφήνει περιθώρια για μειωμένη γλωσσική ευχέρεια και επάρκεια.

 

Σε αυτό το πλαίσιο ο Πανελλήνιος Σύλλογος Λογοπεδικών ετοιμάζει δράσεις ενημέρωσης όπως ομιλίες, ανοιχτές τηλεφωνικές γραμμές επικοινωνίας, δωρεάν αξιολογήσεις λόγου κ. ά. Επικοινωνήστε για να μάθετε τι θα υπάρχει στην περιοχή σας. Τηλέφωνο Π.Σ.Λ. 2107779901, www.logopedists.gr